● محل تـولد: بیجـار

زندگی‌نامه، آثـار و سوابق هنری
وی در قریه حسن آباد(سوگند)، از توابع بیجار گروسی، در خانواده ای هنرمند به دنیا آمد. در زمان کودکی،خانواده اش به تهران مهاجرت کردند. او پس از گذراندن تحصیلات ابتدایی و متوسطه در تهران و اخذ لیسانس نقاشی از دانشکده هنرهای تزیینی، به انگلستان رفت تا در رشته هنر به تحصیلات خود ادامه دهد. اما کمتر از یک سال به وطن بازگشت و با پی گرفتن تحصیلات خود سرانجام فوق لیسانس ارتباط تصویری(گرافیک) را از دانشکده هنرهای زیبا دریافت کرد. استاد آقامیری از سوی شورای عالی فرهنگ و هنر، عنوان دکترای درجه یک هنر در نقاشی و هنرهای اسلامی را دریافت کرده است. ایشان در کار مینیاتور، خود را از شیفتگان و شاگردان استاد محمود فرشچیان می داند و به این امر معتقد است که فرشچیان مبدع و پیشتاز مینیاتور، درعین قلم گیری های سنتی مینیاتور، دارای محتوایی نو و معاصر است. او سال‌ها در دانشگاه‌ها و هنرستان‌های معتبر کشور، از جمله هنرستان هنرهای تجسمی پسران به تدریس پرداخته و تدریس دروسی چون طراحی قالی، ‌کاشی، تذهیب و مینیاتور را عهده دار بوده است. مدال طلای نمایشگاه جهانی الجزایر در سال ١٣۶٧،‌ مدال طلا و لوح تقدیر نفر اول مسابقات هنری دبیرستان های کشور در سه دوره متوالی(١٣٧۶ – ١٣۵۵) از جمله جوایز دریافت شده آقامیری است. او کاندیدای هنر برای جایزه صلح نوبل در سال ١٣۶٣ بوده است. استاد محمدباقر آقامیری، تاکنون تصویرسازی و تذهیب نقاشی بیش از ۴۰ عنوان از کتاب های تاریخی و ادبی و مذهبی را به عهده داشته است و بیش از ٣۰ جلد قرآن را تذهیب و ترصیح کرده است. استاد آقامیری، از نوجوانی نه تنها به نقاشی بلکه به هنر خطاطی نیز علاقه وافری داشت، از همین رو در اواخر دوران تحصیل در دبیرستان دارالفنون، هنگامی که شانزده سال داشت، به انجمن خوشنویسان ایران، که به تازگی تأسیس شده بود قدم گذاشت و در سال ١٣۴۶، از کلاس‌های مرحوم استاد سید حسین میرخانی بهره‌ها گرفت، تا بدانجا که اکنون در خط‌های نستعلیق و شکسته نستعلیق دستی نیکو دارد. افزون بر این استاد آقامیری با موسیقی نیز انس و الفت خاصی دارد. ایشان سازهای فلوت و قره‌نی را به خوبی می نوازد و بخصوص نواختن قره‌نی را نزد استاد محمود محمدی، از استادان بی همتای این ساز آموخته است. وی در آواز نیز از روی آثار استادان و بزرگان ایران مشق‌هایی کرده است.

تحصیلات
– لیسانس نقاشی از دانشگاه هنر
– تحصیل در رشته هنرهای زیبای دانشگاه ساتمپتون انگلستان
– فوق لیسانس گرافیک از دانشگاه تهران
– دکترای درجه یک هنر نقاشی ایرانی و اسلامی از شورای عالی فرهنگ و هنر

سوابق و مسئولیت‌ها
– مدرس دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران
– مدرس دانشگاه هنر تهران
– مدرس دانشگاه الزهرا
– مدرس دانشگاه آزاد
– مدرس طراحی قالی و کاشی و نگارگری و نقاشی
– دبیر چهارمین دوسالانه نگارگری ایران
– رئیس انجمن نگارگری ایران
– طراحی تعدادی از آثار نگهداری شده در موزه هنرهای معاصر تهران، موزه شهدا، موزه بانک ملی و مجموعه – های خصوصی در ایران و خارج و مجلس شورای اسلامی
– عضو شورای سیاست گذاری دومین جشنواره بین المللی فجر ١٣٨٨
– داور مسابقات هنر تذهیب و کتاب آرایی در امارات عربی ١٣٨٨ و ١٣٩۰
– داوری مسابقات بین المللی الجزایر ٢۰۰٩
– داوری جشنواره هنرهای اسلامی، امارات متحده عربی در سالهای ٢۰۰٩، ٢۰١۰ و ٢۰١١

آثار و تصویرسازی‌ها
– دیوان‌های متعدد حافظ
– شاهنامه فردوسی
– قرآن کریم
– گلستان و بوستان و غزلیات سعدی
– رباعیات خیام
– خمسه نظامی
– ترانه های فولکلوریک ایران
– داستان‌های پیامبران
– کتاب مادر
– اشعار و غزلیات شمس (مولانا)
– کتاب پهلوان و پهلوانی
– دیوان اشعار رودکی سمرقندی
– دیوان دهلوی
– کتاب پهلوان و پهلوانی و …

مصاحبه
مدت‌هاست نسیمی به این هنر نوزیده است
سال ۱۳۲۹ درقریه حسن آباد (سوگند ) از توابع بیجار گروسی، زمین سوگند یاد کرد ستاره ای را می پرورد که ستارگان آسمان به درخشش هنرش غبطه خواهند خورد و محمدباقر آقا میری که در خانواده ای هنرمند به دنیا آمده بود، راهی کوچه بی انتها و پرپیچ هنری شد که هنوز، در خم خطوط نگار گری در تداوم است . و امروز بخت یارمن بود که به خانه‌اش دعوت شدم تا از نزدیک کارهای زیبا و خیال انگیزش را ببینم. آرام و ساکت است، متین و مهربان،با لحجه ای شیرین. همه اینها در نقاشی ها، تذهیب و نگارانه‌هایش پیداست. چیزی اضافه‌تر، تلاطمی در خطوط و مفهوم و رنگ های کاربردی‌اش می بینی، که به این ظاهر آرام، شباهتی ندارد. در سالنی نه چندان بزرگ، که بخشی از خانه‌اش را تشکیل می دهد، یک گالری دارد. دور تا دور دیوار، آدم‌ها و پروانه‌ها و پرنده‌ها، تو را فریاد می زنند. هرکدام داستانی دارند. یک سو پهلوان‌هایی غریب که سوژه پایان نامه تحصیلی‌اش بوده‌اند. آنها از پیشدادی تا قاجار و معاصران با لباسهای ویژه پهلوانی، دست به کمر، یا پر شال حریف تو را می نگرند. داستان‌هایشان را برایم می گوید و من، تند، تند، نام‌هایشان را یادداشت می کنم. می‌خواهم وارد زندگی‌هایشان شوم و تاریخ را سرک بکشم. دیگر سو، نگارگری‌های صفحاتی از شاهنامه، داستان از آتش گذشتن سیاوش، که گویی خود اوست و در آتش تجربه قوام یافته است.

گویا به داستان پهلوان ها و قهرمانان ملی علاقه خاصی دارید . حتی یک کتاب از داستان قهرمانان در جا کتابی…
مطالعه زندگیشان برایم جالب است . دوست دارم زندگیشان را مطالعه کنم و چهره هایشان را به تصویر بکشم.

رنگ مورد علاقه تان چیست؟ این روزها چه رنگی هستید؟
این سال‌ها به سبز و آبی مایل شده‌ام .

به یاد می آورید اولین تابلویی که نقاشی کردید چه مضمونی داشت؟ از همان اول هم به مینیاتور علاقمند بودید یا…
لیسانس نقاشی از دانشکده هنرهای تزیینی دارم نقاشی را دوست داشتم. کاری از شاهنامه بود اولین نقاشی که کشیدم .اما مینیاتور یک حس دیگری داشت . یک رها شدگی . زمینی نیست . از خاک می کند و به آسمان می بردت. من دیپلم ادبیات دارم و این حس شاعرانگی نگار گری مرا با خود می برد.

پس شعر هم می گویید…
بله گاهی برای دل خودم .مدرسه دارالفنون رفتم . یادگاری از امیر کبیر. قدیم ها می گفتند هنرمند هرجا رود قدر بیند و بر صدر نشیند اما من می گویم در ایران عزلت کشد و ..

تا چه اندازه نو آوری در هنرهای اصیل و سنتی را جایز می‌دانید؟
نو آوری خوب است به شرطی که گذشته و تاریخ هنر را به خوبی بدانی و بشناسی . ساختار شکنی خوب است به شرطی که اصول داشته باشد و دیمی نباشد. باید تغییر کنی و به روز شوی اما در حد و اندازه های لازم . به شیوه درست.

تصمیمی برای ایجاد یک موزه شخصی ندارید؟ که عده بیشتری بتوانند کارهایتان را ببینند و با این هنر آشنا شوند؟
چرا دوست دارم اما توان مالی اش را ندارم .دولت هم توجهی ندارد. قدر نمی دانند .آدم هرچه بالا می رود باید بداند نشان زور بازو نیست ،بلکه از معرفت و ادب است .کاش جایی بود بدون نقد و گلایه دور هم هنرمندانه می نشستیم و گپدمی زدیم . تبادل نظر می کردیم . کاش در ایام ویژه مانند محرم مسابقات هنری موضعی برگزار می شد و حال و هوای تازه ای به هنر می داد. فضایی که در آن بده بستان های هنری رخ بدهد.مدتهاست نسیمی به این هنر نوزیده است .بحث را عوض می کنم عینک ظریفی بر چشم مرد جوان داخل تابلو توجهم را جلب می کند می پرسم: چرا این مرد را با عینک کشیده اید؟ دلیل خاصی داشته یا متعلق به دوره ایست که عینک مورد استفاده زیادی داشته است ؟

تصاویر تابلوهایتان واقعی هستند؟ برایشان اسم هم می‌گذارید؟
بله خیلی از این چهره ها واقعی هستند .ساعت ها در مقابلم نشسته اند و من چهره هایشان را نقاشی کشیده ام . اما دوست ندارم برای همه تابلو هایم اسم بگذارم . دوست دارم بیننده حس خودش را به تابلو ها داشته باشد و خودش برای آنها اسم انتخاب کند.

نقاشی یا نگارگری ایرانی چیست؟
نقاشی یا نگارگری ایرانی که به اشتباه مینیاتور نیز خوانده می‌شود شامل آثاری از دوره‌های مختلف تاریخ اسلامی ایران است که بیشتر به صورت مصورسازی کتب ادبی (ورقه و گلشاه، کلیله و دمنه، سمک عیار، و…)، علمی و فنی (التریاق، الادویه المفرده، الاغانی، و…)، تاریخی (جامع التواریخ، و…)، و همچنین، برخی کتب مذهبی، همچون، خاوران نامه می‌باشد. در حقیقت نگارگری مفهوم عام دارد و روش‌ها و سبک‌های گوناگون نقاشی ایرانی را شامل می‌شود؛ چه آنها که در کتاب و نسخه‌های خطی صورت گرفته شامل: تذهیب، تشعیر، حاشیه سازی، جدول کشی، گل و مرغ و چه آنها که بر دیواربناها و بوم‌های دیگر انجام شده است. درواقع هنرمند نگارگر آنچه را که در پرده خیال دیده است به تصویر می‌کشد.

مینیاتور چگونه هنری است؟
مینیاتور در لغت به معنی کوچک تر نشان دادن است و مخفف شده کلمه فرانسوی «مینی موم ناتورال» است که از دوره قاجاریان در زبان فارسی امروز مصطلح گردید. مینیاتور، هنر ظریف نقاشی است که به جز ایران مشابه آن را در ژاپن و خاور دور و چین نیز می توان مشاهده کرد. در مورد تاریخچه این هنر برخی از پژوهشگران عقیده دارند: شخصی به نام غیاث الدین هنر مینیاتور را از چین به ایران آورد و مینیاتور چینی در ایران تکامل یافت و با گذراندن مراحل پیشرفت به تدریج از مینیاتور چینی متمایز شد. از بررسی های تاریخی چنین استنباط می گردد که هنرمندان مینیاتورساز ایرانی طراحی رنگ آمیزی و مجسمه سازی چینی را با ادراک و ذوق خاص خود تغییر داده و دگرگونی هائی در آن بوجود آورده اند.

مکتب عباسی (بغداد) مکتب مغول، مکتب هرات را گذرانده و با ظهور صفویه و انتقال مرکز هنری ایران از هرات به تبریز در شیوه آن نیز تحول بوجود آمده است. با انتخاب اصفهان به پایتختی و حمایت همه جانبه ای که از هنرمندان و نقاشان و نگارگران به عمل آمد نقاشان چیره دستی ظهور کردند که شاهکارهای آنان امروز زینت بخش موزه های جهان است در این عصر به دلیل گسترش ارتباط ایران با کشورهای اروپائی و آسیائی هنر ایران به کشورهای بیگانه معرفی شد و دوران صفویه آغاز فصل تازه ای در تاریخ مینیاتور ایران به حساب آمد در زمان صفویه هنرمندانی همچون رضا عباسی، محمد زمان نگارگر، محمد قاسم مشهور به سراجای نقاش و محمد یوسف مصّور که با خلق آثار بی بدیل و منحصر بفرد این هنر را به نهایت اعتلاء رساندند. در دوران معاصر مینیاتور ایرانی جلوه درخشانی داشته و در طی صد صال اخیر آثار ممتازی بوجود آمده که بحث در باره جزئیات آن سخن را به درازا خواهد کشاند. ساخت و ساز مینیاتور : ابزار و وسائلی که مورد لزوم یک هنرمند مینیاتور ساز است در مقایسه با سایر هنرهای ایرانی مانند خاتم سازی و قلمزنی و منبت کاری و … بسیار محدود است.

انواع و کاربرد اصلی این هنر چیست؟
مینیاتور آبرنگ روحی، مینیـاتور سیاه قلم رنگی، مینیـاتور سفید قلم، مینیـاتورهای زیرروغنی. علاوه بر آنکه در بنـاهای تاریخی از این هنر استفاده می شد و هنرمندان بزرگ عصـر صفـویه کاخ های عالی قاپو و چهلستون و هشت بهشت و … را با این هنر تزئین کردند صدها اثر که شامل : جلدهای آلبوم، تصاویر کتابها، قاب آینه ها و امثال آنها است که در موزه‌های ایران و خارج از کشور در معرض تماشای هنردوستان و علاقمندان هستند.
فریبا کلاهی