سومین نمایشگاه آثار گرافیک «تاریخ گرافیک معاصر ایران» که آثار سال‌های ۱۳۴۴ تا ۱۳۴۶ خورشیدی را در بر می‌گیرد، در موزه گرافیک ایران افتتاح شد.
به گزارش مجله هنر به نقل از روابط عمومی انجمن صنفی طراحان گرافیک ایران، سومین نمایشگاه آثار گرافیک با عنوان «تاریخ گرافیک معاصر ایران» به دبیری سیما مشتاقی و با مدیریت هنری احمد کریمی به همت انجمن صنفی طراحان گرافیک ایران، در موزه گرافیک ایران افتتاح شد.
در مراسم افتتاحیه سومین نمایشگاه آثار گرافیک با عنوان «تاریخ گرافیک معاصر ایران» که آثار سال‌های ۱۳۴۴ تا ۱۳۴۶ خورشیدی را در بر می‌گیرد، سیداحمد محیط طباطبایی، فاطمه کرکه‌آبادی (رییس هیات مدیره انجمن صنفی طراحان گرافیک)، مهردخت دارابی (دبیر انجمن)، مجید بلوچ، عباس مشهدی زاده، محسن سلیمانی، مریم رونقی، سیما مشتاقی و داود شیرمحمدی حضور داشتند.
مهردخت دارابی دبیر انجمن صنفی طراحان گرافیک ایران در ابتدای مراسم گفت: «موزه گرافیک ایران علاوه بر جمع‌آوری و آرشیو آثار گرافیک و برگزاری نمایشگاه‌های مختلف، عهده‌دار برگزاری نمایشگاه‌های دوره‌ای برای ارائه آثار موجود در موزه و با هدف آشنا کردن علاقمندان با تاریخ گرافیک ایران نیز است و به همین دلیل تاکنون به برگزاری نمایشگاه‌های متعددی در این رابطه پرداخته است.»
مجید بلوچ، هنرمند باسابقه طراح گرافیک درباره این نمایشگاه توضیح داد: «از چند سال پیش هیات مدیره‌های انجمن صنفی طراحان گرافیک تصمیم گرفتند نمایشگاه‌های سلسله‌واری داشته باشند تا آثار گرافیکی که هنرمندان ایرانی در دهه‌های مختلف خلق کردند، به نمایش بگذاریم و به نوعی تاریخ این آثار حفظ شود.»
وی اضافه کرد: «به دلیل زیاد بودن تعداد این آثار، آنها را تقسیم بندی کردیم و اولین و دومین نمایشگاه «تاریخ گرافیک معاصر ایران» چند سال پیش به دبیری مریم رونقی و مهدی سوادکوهی برگزار شد که هر کدام نسبت به دیگری به دلیل جهش کیفی و کمی آثار طی دهه‌های مختلف، قابل توجه بود.»
بلوچ در پایان سخنانش ابراز امیدواری کرد: «امیدوارم شرایطی فراهم شود بتوانیم این نمایشگاه‌ها را در استان‌ها و شهرهای مختلف برگزار کنیم، چراکه درخواست‌های بسیاری برای برگزاری این نمایشگاه‌ها در استان‌های مختلف داریم.»
فاطمه کرکه‌آبادی، رییس هیات مدیره انجمن صنفی طراحان گرافیک ایران نیز در ادامه مراسم، گفت: «خوشحالم که امروز در ادامه نمایشگاه‌های «تاریخ گرافیک معاصر ایران»، نمایشگاه ایران ۳ را افتتاح می‌کنیم. دهه چهل، دهه‌ای تاثیرگذار در قلمرو طراحی گرافیک ایران بوده است و اتفاقات متعددی که در آن دوران و پیش از آن در کشورمان رخ داده است، سبب درخشان بودن آثار این دوران بوده است.»
وی با اشاره به متمایز بودن آثار گرافیکی دهه چهل ایران، بیان کرد: «اتفاقاتی نظیر رشد فعالیت‌های طراحی و تبلیغات به دنبال صنعتی شدن کشور و رشد تولید، رشد صنعت چاپ و نشر، تاسیس هنرستان‌ها و دانشگاه‌های هنری و ظهور هنرمندان پیشرو در عرصه های مختلف که راه رو برای ورود هنرمندان به عرصه گرافیک هم باز کرد، از جمله عوامل درخشان بودن دهه چهل در هنر طراحی گرافیک است.»
کرکه‌آبادی متذکر شد: «اگرچه ممکن است سال ساخت یا نام پدیدآورنده خیلی از آثاری که در نمایشگاه هستند، مشخص یا دقیق نباشد چون در زمان خودشان مستند نشدند و منابع مکتوب، موثق و منسجمی هم برای پژوهش در این زمینه وجود ندارد ولی خوشحالم که امروز می‌توانیم بخشی از این تاریخ غنی و پر از اتفاقات زیبا را در موزه گرافیک ایران شاهد باشیم. آثار بی نظیری که تاریخ طراحی گرافیک ایران را شکل دادند و یادآور خاطرات تصویری چندین نسل از ما هستند.»
رییس هیات مدیره انجمن صنفی طراحان گرافیک ایران در پایان بیان کرد: «از سیما مشتاقی دبیر نمایشگاه که با وجود مشکلات زیاد به دلیل شدت همه گیری کرونا از ابتدای سال، کار تحقیق و پژوهش را ادامه داد و این نمایشگاه را در پاییز ۱۴۰۰ به ثمر رساند، تشکر می‌کنم. همچنین از مجتمع چاپ کوفا و حمایت همیشگی اش و از اعضای کمیته موزه انجمن طراحان گرافیک برای همراهی و همکاری در رشد و توسعه و مستند کردن آرشیو غنی تاریخ طراحی گرافیک ایران در موزه گرافیک کمال تشکر را دارم.»
سیما مشتاقی، دبیر سومین نمایشگاه آثار گرافیک با عنوان «تاریخ گرافیک معاصر ایران» درباره این نمایشگاه و شکل‌گیری آن گفت: «حجم وسیع فعالیت‌های نشر و چاپ و گرافیک در دهه چهل، موزه گرافیک را ترغیب کرد تا این دهه را از لحاظ نمایش آثار به سه دوره آغازین (سال‌های ۱۳۴۰ تا ۱۳۴۳)، میانی (۱۳۴۴ تا ۱۳۴۶) و پایانی (۱۳۴۷ تا ۱۳۴۹) تقسیم کند. آغاز گردآوری و تکمیل آثار موجود در موزه گرافیک مربوط به سال‌های ۱۳۴۴ تا ۱۳۴۶، چه به صورت ارجینال و چه به صورت دیجیتال، نیازمند فعالیت گروهی اعضای کمیته موزه بود که از نیمه سال ۱۳۹۹ آغاز شد.»
وی تصریح کرد: «تقسیم‌بندی سه‌گانه دهه چهل، از یک سو بسیار مثبت و پرهیجان و از سوی دیگر از لحاظ تجزیه و تحلیل، تاریخ‌گذاری و نگارش مقالات با تداخل تاریخی همراه بود. برای مثال احتمال می‌رفت برخی از طراحی‌ها در سال قبل انجام شده باشد اما چاپ و بهره‌برداری از آن در این سال‌ها رخ داده باشد. به هرحال چاره‌ای به جز این نبود که تا آنجا که می‌شد اولین نسخه چاپی یافت شده را مبنای تاریخ آن اثر بدانیم و بسیاری از مقالات نیز برهمین پایه نوشته شده است.»
مشتاقی بیان کرد: «شیوع بیماری کرونا سبب شد گردآورندگان نتوانند مستقیم به مراکز اسناد مراجعه کنند و تا آنجا که مقدور بود آثار دیجیتال را برای تکمیل آثار موجود در آرشیو ارائه دادند اما به طور یقین هنوز آثار و شواهد دیگری نیز وجود دارد که با کشف آنها در آینده و با کمک محققین، بتوان پازل تاریخ گرافیک معاصر ایران را تکمیل کرد.»
وی در پایان به زمینه آثار و تفکیک آنها پرداخت و گفت: «در این نمایشگاه آثاری در زمینه‌های طراحی نشانه (۴۲ اثر)، روی جلد کتاب، پوستر (۴۴ اثر)، تصویرسازی (۹۰ اثر)، گرافیک محیطی (۹ اثر)، تمبر ( ۹۳ اصل و ۲۵ اثر دیجیتال)، صفحه‌آرایی (۲۸ اثر)، آرت‌ورک (۳۸ اثر)، بسته‌بندی (۲۲ اثر حجمی و تصویری)، کارت و تقویم، مدال و سکه (۵ اثر)، انیمیشن (۶ تصویر)، تبلیغات (۷۷ اثر) و سرکلیشه مطبوعات (۲۷ اثر) به نمایش درآمده است.»
در پایان نیز سومین نمایشگاه آثار گرافیک با عنوان «تاریخ گرافیک معاصر ایران» گشایش یافت.
در این نمایشگاه، آثاری از سیروس افهمی، پرویز کلانتری، مرتضی ممیز، اردشیر محصص، فرشید مثقالی، بهمن محصص، منوچهر درفشه، آیدین آغداشلو، پرویز شاپور، علی‌اصغر معصومی، هوشنگ سیحون، قباد شیوا، پرویز تناولی، پرویز کلانتری، نورالدین زرین کلک و … در صفحه‌آرایی، جلد کتاب و مجلات و تصویرسازی کتاب به نمایش گذاشته شده است که گنجینه‌ای غنی و ماندگار در حوزه گرافیک به حساب می‌آید.
