● محل تـولد: دامغان
● درگـذشت: ۲۳ اسفند ۱۳۹۵ در تهران
● وب سایت: moallem.com
زندگی‌نامه، آثـار و سوابق هنری
علی معلم نویسنده، ناشر، منتقد، تهیه‌کننده، کارگردان، مجری تلویزیون و بازیگر ایرانی و سردبیر و مدیرمسئول ماهنامه دنیای تصویر بود. وی فرزند آقا عبدالله معلم، یکی از اهالی خاندان معلم در دامغان بود. دوران کودکی و نوجوانی‌اش را در شهر پدری‌اش دامغان گذراند و تحصیلات متوسطه را در تهران در رشته ریاضی – فیزیک دبیرستان سخن به پایان رساند. او در دهه شصت، فعالیت مطبوعاتی خود را آغاز کرد و از سال ١٣٧١ با تأسیس نشریه تخصصی و ماهانه دنیای تصویر، به عنوان صاحب امتیاز، مدیر مسئول و سردبیر؛ فعالیت در حوزه‌ی ادبیات سینمایی را وسعت بخشید. دنیای تصویر که تا زمان درگذشت او سابقه‌ای ربع قرنی دارد از نشریات معتبر تخصصی و پرتیراژترین مجله سینمایی ایران است که نویسندگان و منتقدان برجسته سینما در آن فعالیت دارند. این نشریه همچنین ویژه‌نامه فصلی(نخستین نشریه سینمایی کودکان و نوجوانان در جهان) و ویژه‌نامه دنیای تصویر به زبان انگلیسی را منتشر می‌کند و عضو مجمع بین‌المللی سیفژ نیز هست. او فارغ‌التحصیل دانشکده صدا و سیما در رشته کارگردانی فیلم و فوق‌لیسانس در رشته پژوهش هنر(دانشگاه هنر) بود. از فعالیت های مستمر وی، می توان به تدریس سینما در مراکز آموزش فیلمسازی و دانشکده‌های سینمایی اشاره کرد. دریافت مدرک دکتری افتخاری به پاس فعالیت‌هایش در عرصه فرهنگ و هنر نیز یکی دیگر از عناوین متعدد او به شمار می‌رفت. زنده‌یاد علی معلم، که به واسطه تولید و اجرای برنامه‌هایی چون جنگ هنر، از واژه تا تصویر، سینمای اندیشه و… به چهره‌ای شناخته شده برای مخاطبان تبدیل شده بود، اولین جشن سینمایی و تلویزیونی خصوصی ایران را تاسیس کرد و تندیس حافظ را به منظومه‌ی سینمای کشور افزود. او مجری، تهیه‌کننده و پایه‌گذار جشن سینمایی – تلویزیونی دنیای تصویر (تندیس حافظ) بود که نخستین جشنواره سینمایی بخش خصوصی در ایران است.
او در هیات‌های داوری و انتخاب جشنواره بین‌المللی فیلم فجر(هفت دوره)، جشنواره بین‌المللی فیلم کشورهای غیرمتعهد(پیونگ یانگ)، جشنواره سینمای جوان، جشنواره فیلم‌های دانشجویی، جشنواره فیلم‌های خانوادگی، نخستین جشنواره فیلم و کیفیت، جشنواره فیلم جوان، جشنواره فیلم رویش و جشنواره بین‌المللی فیلم شهر(دو دوره)، نخستین جشنواره فیلم‌های ویدئویی تهران، جشنواره فیلم زنان(پروین اعتصامی) عضویت داشته است. وی همچنین سه دوره عضویت در هیئت انتخاب فیلم ایران برای آکادمی اسکار را بر عهده داشته است. وی عضو موسس و رییس سه دوره انجمن منتقدان و نویسندگان سینمایی ایران و بازرس دو دوره خانه سینما، عضو موسس بنیاد حمایت از سینمای ملی ایران، نایب رییس هیات مدیره و سخنگوی خانه سینما در سال‌های ١٣٨۵ تا ١٣٨٧ و عضو هیات مدیره اتحادیه تهیه‌کنندگان سینمای ایران نیز بود.
همکاری او با مطبوعات در مقام نویسنده و منتقد، از سال ١٣۶۴، با نشریات سروش و کیهان فرهنگی آغاز شد و عضو شورای تحریریه نخستین دوره مجله فرهنگ و سینما نیز بود. زنده یاد معلم همچنین فعالیت در تلویزیون را در سمت تهیه‌کننده، کارگردان و مجری از سال ١٣۶٨ آغاز کرد. نخستین فیلم مستقل او در سال ١٣٨٢، با موفقیت در جشنواره بین‌المللی فیلم فجر و جشنواره کن ٢۰۰۴، بخش دو هفته کارگردان‌ها، حضور داشت و برنده دو جایزه بین‌المللی شد. آخرین فیلم او آل، ساخته شده در سال ١٣٨٨، به کارگردانی بهرام بهرامیان در بهار سال ١٣٨٩ به نمایش درآمد علاوه بر هفت نامزدی در جشنواره فیلم فجر در جشنواره فیلم‌های» مسلمان کازان در سال ٢۰١١ و جشنواره فیلم‌های فانتزی»بروژ بلژیک، در سال ٢۰١٢ به نمایش درآمد.
آذر معماریان، همسر و یگانه همراه همیشگی وی، در اولین سالگرد درگذشت این هنرمند گرانقدر درباره دغدغه‌های انتشار مجله دنیای تصویر در نبود علی معلم، بیان کرد: بعد از درگذشت علی معلم، پسرمان مدیریت مجله را برعهده گرفت و با توجه به اینکه رشته تحصیلی مرتبطی هم داشته و از کودکی در همین محیط بزرگ شده است، روند انتشار مجله تغییری نکرد و با وجود آنکه تعداد زیادی از مجلات در همین یک سال دچار مشکل شدند ولی دنیای تصویر، با ریزش مخاطب مواجه نشد و من هم مسئولیت اجرایی کارها را بر عهده داشتم و به این ترتیب راه علی معلم ادامه پیدا کرده است. او اضافه کرد: آقای معلم از کسانی بود که جادوی بزرگ اندیشیدن را می‌دانست و هیچ گاه درگیر چشم و هم چشمی‌هایی که در جامعه امروز ما موج می‌زند نبود و همیشه آن چیزی که برای خود می‌خواست را برای دیگران هم می‌خواست و خودخواهی بیش از اندازه نداشت و دگرخواه بود. او هیچگاه از ارایه دانشش به دیگران کوتاهی نکرد و همین امر باعث ایجاد رفاقت با همکارانش شده بود. نهایتا هم همین شیوه، تداوم کار «دنیای تصویر» را تاکنون به دنبال داشته است. معماریان با تاکید بر اینکه: علی معلم آدم راستگویی بود و هیچگاه برای مصلحت روزگار حرفی نمی‌زد و همیشه جانب حق را می‌گرفت گفت: علی معلم با وجود داشتن چنین شخصتی، علاوه بر آنکه بسیاری از هنرمندانی که با او دوست بودند، از نبود او متاسف بودند در این یک سال با اظهار تاسف و افسوس آدم‌هایی مواجه شدیم که حتی ممکن بود معلم با آنها برخوردهایی تندی هم داشته است.
همسر علی معلم درباره آثار به جا مانده از این صاحب نظر سینما بیان کرد: علی معلم در زمان حیاتش بیشتر سرمقاله‌هایش مخصوصا آنهایی که از اهمیت بیشتری برخوردار بودند را به عنوان کتاب: یادداشت‌هایی از یک دوران سپری نشده منتشر کرد. البته کتاب دومی هم اکنون بعد از فوت این هنرمند در حال تولید و انتشار است. او ادامه داد: اکنون ساخت مستندی هم از زندگی علی معلم در حال انجام است که در مراحل اولیه تولید قرار دارد. ساخت این مستند توسط خانواده‌اش در حال انجام است و به خاطر آنکه معلم در جشنواره‌های خارجی متعددی هم حضور داشته و چهره‌ای شناخته شده در جهان است باید مستندی باشد که شایسته او و فعالیت‌های ارزشمندش باشد. بنابر این ما بنا داریم که با تیمی حرفه‌ای که تجربه چنین کاری را داشته است، ساخت این مستند را پیش ببریم. معماریان در پایان بیان کرد: به خاطر دارم که زمانی پسرم از پدرش خواست تا مستندی راجع به زندگی او بسازد ولی ایشان مقاومت کرد و شاید این امتناع به خاطر کاری‌های زیادی بود که شوق داشت آنها را انجام دهد و فکر نمی‌کرد یک روزی به این سرعت ما را ترک خواهد کرد و واقعا خیلی چیزها در دنیا غیرقابل پیش‌بینی است.
علی معلم در روز ۲۳ اسفند ماه ۱۳۹۵ در سن ۵۴ سالگی، به دلیل ایست قلبی در محل کارش درگذشت. پیکرش در تاریخ ۲۵ اسفند ماه ۱۳۹۵، پس از تشییع در خانه سینما در قطعه هنرمندان به خاک سپرده شد.
تهیه‌کننده
۱۳۸۸ – آل – مجری طرح – تهیه‌کننده
۱۳۸۴ – فیلم سینمایی انیمیشن ملانصرالدین – تهیه کننده
۱۳۸۳ – ازدواج به سبک ایرانی – تهیه‌کننده و مجری طرح
۱۳۸۱ – گاوخونی – تهیه‌کننده و مجری طرح
۱۳۸۰ – شوکران – تهیه‌کننده مشترک
کنتس سلما و دوآلپا (نگارش سناریو)
بازیگر
۱۳۷۲ – آلما
۱۳۸۸ – آل
تلویزیون
– جنگ هنر (سردبیر و مجری، شبکه دوم سیما)
– از واژه تا تصویر (ادبیات و سینما) (تهیه‌کننده، کارگردان و مجری، شبکه دوم سیما)
– ویژه برنامه‌های جشنوارهٔ فیلم فجر (تهیه‌کننده، مجری و کارشناس، شبکه دوم و پنجم سیما)
– سینمای اندیشه (مجری و کارشناس، شبکه دوم سیما)
– چشم‌انداز (مجری و کارشناس، شبکه جام جم بین‌المللی)
– تماشاخانه ادب و هنر (تهیه‌کننده، کارگردان و مجری، شبکه جام جم بین‌المللی)
– نقد ۳ (مجری و کارشناس، شبکه سوم سیما)
– نگاه دو (مجری و کارشناس، شبکه دوم سیما)
– دست به نقد (مجری و کارشناس، شبکه پنجم سیما)
– سینمای برتر (مجری و کارشناس، شبکه جام جم بین‌المللی)
فعالیت‌های شخصی
– گزارش اختصاصی ماهانه تصویر از فستیوال کن و برلین
سمینار و همایش
۱۳۸۳ – مدیر سمینار اقتباس در سینمای ایران
۱۳۸۱ – مدیر سمینار آسیب‌شناسی سینمای امروز ایران
۱۳۷۷ – مدیر سمینار سینمای ایران و مخاطبان آن
در دست انتشار
– آناستازیا
– هرکول
– شاهزاده مصر
– مولان
– داستان اسباب بازی
– شرک
– عصر یخ
– شرکت هیولاها
– چارلی و کارخانه شکلات‌سازی
– ئی. تی: موجودی از سیاره‌ای دیگر
– جومانجی
– دنیای گمشده
– هنر والت دیزنی
– ارگونومی
– بازیگری در سینما
– ده داستان ده فیلم
– یادداشت‌هایی از یک دوران سپری نشده
– گاوخونی
– تسخیرناپذیر: زندگی و آثار رابرت دونیرو
– سلطان بازی‌سازان: آل پاچینو
– دیکتاتورها و سینما
– صد و یک فیلم چهار ستاره تاریخ سینما و استیون اسپیلبرگ
