● محل تـولد: مشهـد

زندگی‌نامه، آثـار و سوابق هنری
در ۱۲ سالگی، اولین کار گرافیکی وی، بر روی جلد کتاب قصه‌ای چاپ شد و در ۱۶ سالگی، با کاریکاتورهای سیاسی، پا به دنیای مطبوعات گذاشت. این تصویرگر کتاب های کودکان و نوجوانان، اولین اثر خود را در سال دوم دبیرستان به چاپ رساند و از آن پس کار حرفه ای خود را آغاز کرد. تصویرگری حرفه‌ای زرین کلک، با نقاشی برای قصه طنز ایرج پزشکزاد، با نام: ماشاالله خان در بارگاه هارون الرشید آغاز شد. تصویرگری در مجله کیهان بچه‌ها و اطلاعات جوانان و همکاری با موسسه انتشاراتی فرانکلین، تصویرگری کتاب های درسی کلاس های اول تا چهارم دبستان و راه اندازی نخستین مدرسه انیمیشن در ایران در دو مقطع فوق دیپلم و فوق لیسانس جزء پیشینه کاری زرین کلک محسوب می شوند. او دبیرستان را در تهران تمام کرد و در سال ۱۳۳۴ وارد دانشگاه تهران شد. در سال ۱۳۴۰ دکترای داروسازی‌اش را اخذ کرد و با درجه ستوانی در بهداری ارتش مشغول کار شد. خوشنویسی و نقاشی را نزد پدر آغاز و به موازات تحصیلات رسمی، در کلاس های هنرستان کمال الملک شرکت و از محضر استادانی چون محمود اولیاء، محمدعلی زاویه و محمد مهردان بهره مند شد. در سال ۱۳۳۵ در کنکور دانشکده هنرهای زیبا پذیرفته شد اما مقررات نظام مانع ورود او شد. استاد زرین کلک، از سال ۱۳۴۰ تا ۱۳۵۰ را به مصور کردن کتاب های درسی و کتاب های جیبی گذراند و سپس به دعوت کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، به بلژیک رفت تا فیلمسازی پویانمایی را بیاموزد. در سال ۱۳۵۳، اولین مدرسه پویانمایی را در ایران تاسیس کرد و سه سال بعد رشته پویانمایی را در دانشگاه فارابی(دانشگاه هنر امروز) دایر کرد. این هنرمند از هم‌ دوره‌ای‌های فرشید مثقالی، علی‌اکبر صادقی، مرتضی ممیز و آراپیک باغداساریان است که در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان سبک و سیاق ساخت فیلم‌های انیمیشن را متحول کردند. او به پیشنهاد فیروز شیروانلو، از همکاران موسسه‌ فرانکلین، به کانون دعوت شد تا در واحد مصورسازی کتاب‌های کودک و نوجوان به کار بپردازد. کلاغ‌ها، نخستین کتابی بود که برای تصویرسازی به او سفارش داده شد.

برگزاری جشنواره کودکان و نوجوانان در اواخر دهه‌ ۱۳۴۰، در ساماندهی به بخش امور سینمایی موثر واقع شد و پس از برگزاری نخستین جشنواره(۱۳۴۸) زرین‌کلک به بلژیک اعزام شد تا در آکادمی هنرهای زیبای شهر گان، در رشته‌ متحرک‌سازی آموزش ببیند. وی در بلژیک دو فیلم وظیفه‌ اول(۱۹۷۱) و زمین بازی با بوش(۱۹۷۱) را ساخت و پس از بازگشت به ایران در سال ۱۳۵۱، در مرکز سینمایی کانون به کار مشغول شد. هر دو فیلم جوایزی در جشنواره‌های خارجی کسب کردند. او برای کانون فیلم‌های: اتل متل توتوله(۱۳۵۳)، تداعی(۱۳۵۳)، دنیای دیوانه‌ دیوانه‌ دیوانه(۱۳۵۴)، امیرحمزه‌ دل‌دار و گور دل‌گیر(۱۳۵۶)، چشم تنگ دنیادار(۱۳۶۱) و ابرقدرت‌ها(۱۳۶۷) را ساخت. بسیاری از این فیلم‌ها جوایز عمده‌ای از جشنواره‌های داخلی و خارجی گرفتند. سندباد، یکی از آخرین کارهای زرین‌کلک است که در هالیوود نیمه ‌تمام رها شد و در آن سمت کارگردان هنری داشت. پس از آن انیمیشن ۱۷ دقیقه‌ای: بود را ساخت و برای کتاب داستان‌های ملانصرالدین تصویرسازی کرد.

او از سال ۱۳۵۰، در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به ساختن فیلم‌های انیمیشن پرداخت که اولین آن ها: تداعی و بعدی اتل متل توتوله بود. سپس دنیای دیوانه دیوانه و فیلم بلندی به نام: امیرحمزه را ساخت. زال و سیمرغ، قصه گل قالى، قصه کرم ابریشم، نوروزها و بادبادک ها، کورش شاه، وقتى که من بچه بودم، زال و رودابه، افسانه هاى آسیائى، اگر مى توانستم، آ اول الفباست، کارخانهٔ همه کاره، قضیه فیل و فنجان و از آب ها از جمله آثار زرین کلک در زمینه تصویرسازی برای کتاب کودک و نوجوان است.

تحصیلات
۱۳۴۱ – دکترای داروسازی – دانشگاه تهران
۱۹۷۲ – کارگردانی انیمیشن – آکادمی سلطنتی بلژیک
۱۹۷۵ – فیلم عروسکی – استودیو ییرژی ترنکا

فیلم‌ها
۱۳۴۹ – وظیفهٔ اول – بلژیک
۱۳۵۰ – زمین بازی بابوش – بلژیک
۱۳۵۱ – فیلیپو و قطاری از هنگ کنگ – بلژیک
۱۳۵۲ – تداعی
۱۳۵۲ – اتل متل
۱۳۵۳ – راهی به همسایه
۱۳۵۴ – دنیای دیوانه دیوانه دیوانه
۱۳۵۵ – امیر حمزه دلدار و گور دلگیر
۱۳۶۱ – چشم تنگ دنیادار
۱۳۶۵ – ابرقدرت‌ها
۱۹۸۷ – ۱۹۹۱ – سند باد – (هالیوود، ناتمام)
۱۹۹۹ – مسکو
۱۳۷۸ – هویت
۱۳۷۸ – پود
۱۳۸۶ – شازده کوچولو
۱۳۸۶ – در سازمان ملل

کتاب و کاریکاتور
۱۳۳۰ تا ۱۳۴۰ – کاریکاتور و تصویرسازی برای روزنامه‌ها و مجلات
۱۳۴۰ تا ۱۳۴۸ – کتاب‌های درسی ابتدائی -اول تا چهارم
۱۳۴۲ – چهارراه تمدن‌ها – بخش ایران
۱۳۴۴ – افسانهٔ سیمرغ
۱۳۴۶ – امیرحمزه صاحب قران و مهتر نسیم عیار
۱۳۴۷ – کلاغ‌ها
۱۳۵۱ – زال و سیمرغ
۱۳۵۲ – قصه گل قالی
۱۳۵۲ – قصه کرم ابریشم
۱۳۵۳ – نوروزها و بادبادک‌ها
۱۳۵۳ – کورش شاه
۱۳۵۳ – وقتی که من بچه بودم
۱۳۵۴ – زال و رودابه
۱۳۵۵ – افسانه‌های آسیائی
۱۳۶۱ – اگر می‌توانستم
۱۳۶۵ – آ اول الفباست
۱۳۶۸ – کارخانهٔ همه‌کاره
۱۳۷۴ – از آب‌ها
۱۳۸۶ – قضیه فیل و فنجان
۱۳۹۵ – دبیرستان اسدآبادی – نشر اچ اند اس مدیا، لندن
۱۳۹۵ – فکاسی‌های خانگی – نشر اچ اند اس مدیا، لندن

سایر فعالیت‌ها
از ۱۳۴۹ – عضو انجمن جهانی فیلمسازان انیمیشن (آسیفا)
از ۱۳۵۱ – عضو هیئت داوران فستیوال‌ها و جشنواره‌های ملی و بین‌المللی انیمیشن و تصویرسازی
۱۳۵۳ – مؤسس و مدرس اولین مدرسه انیمیشن ایران
۱۳۵۶ – مؤسس و مدرس دانشکدهٔ انیمیشن(دانشگاه فارابی)
۱۳۵۶ – بنیانگذار انجمن فیلمسازان انیمیشن ایران(آسیفاایران)
از ۱۹۹۱ تا ۲۰۰۰ – عضو هیئت مدیرهٔ انجمن جهانی فیلمسازان انیمیشن(آسیفا)
از ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۶ – رئیس انجمن جهانی فیلمسازان انیمیشن(آسیفای بین‌الملل)

جـوایز
۱۳۴۸ – کتاب برگزیده سالشورای کتاب کودک ایران برای کتاب افسانه سیمرغ
۱۳۴۹ – نشان بهترین کتاب سال یونسکوی ایران برای کتاب کلاغ‌ها
۱۹۷۰ – نشان بهترین کتاب سال یونسکو (توکیو/ژاپن) برای کتاب کلاغ‌ها
۱۹۷۱ – سیب طلائی بی ینال براتیسلاوا (چک اسلواکی) برای کتاب کلاغ‌ها
۱۹۷۱ – جایزه برای مدارس انیمیشن فستیوال بین‌المللی فیلم آنسی (فرانسه) برای فیلم وظیفه اول
۱۹۷۱ – جایزه کلوتید کوپی/ فستیوال ملی فیلم بلژیک برای فیلم وظیفه اول
۱۳۵۴ – نشان کتاب برگزیده سال(شورای کتاب کودک ایران) – برای کتاب وقتی که من بچه بودم
۱۹۷۵ – دیپلم افتخار فستیوال بین‌المللی فیلم سان فرانسیسکو – برای فیلم تداعی
۱۹۷۶ – جایزه بهترین سناریو فستیوال بین‌المللی فیلم سالونیکی(یونان) – برای فیلم دنیای دیوانه دیوانه دیوانه
۱۹۷۶ – لوح افتخار فستیوال بین‌المللی فیلم شیکاگو(آمریکا) – برای فیلم دنیای دیوانه دیوانه دیوانه
۱۹۷۶ – جایزه نقره فستیوال بین‌المللی فیلم انیمیشن پرتقال – برای فیلم دنیای دیوانه دیوانه دیوانه
۱۹۷۶ – لوح سپاس فستیوال بین‌المللی فیلم قاهره(مصر) – برای فیلم دنیای دیوانه دیوانه دیوانه.
۱۹۷۶ – جایزه بهترین سناریو فستیوال بین‌المللی اوبرهاوزن(آلمان) – برای فیلم دنیای دیوانه دیوانه دیوانه.
۱۹۷۶ – دیپلم افتخار فستیوال بین‌المللی فیلم پاریس(فرانسه) – برای فیلم دنیای دیوانه دیوانه دیوانه.
۱۹۷۸ – دیپلم افتخار فستیوال بین‌المللی فیلم جیفونی(ایتالیا) – برای فیلم امیر حمزه دلدار و گور دلگیر
۱۹۸۷ – لوح تقدیر نمایشگاه کتاب بولونیا(ایتالیا) – برای کتاب آ اول الفباست
۱۳۶۸ – جایزه ویژه هیئت داوران جشنواره تهران – برای فیلم ابرقدرت‌ها
۱۳۷۸ – جایزه ویژه هیئت داوران بی ینال بین‌المللی کتاب تهران – برای کتاب ملا نصرالدین
۲۰۰۰ – جایزه موزه ایلوستراسیون توکیو(ژاپن) – برای کتاب ملا نصرالدین
۲۰۰۰ – عنوان جواهر قرن(بیستم) از فستیوال بین‌المللی فیلم آنسی فرانسه – برای فیلم دنیای دیوانه دیوانه دیوانه
– دیپلم افتخار هانس کریستین آندرسن – برای کوشش‌های عمرانه در تصویرسازی کتاب کودک