● محل تـولد: تهـران
● درگـذشت: ۹ تیر ۱۴۰۲ در تهران
زندگی‌نامه، آثـار و سوابق هنری
وی دارای مدرک لیسانس ادبیـات دراماتیک از دانشکده هنـرهای دراماتیک دانشگاه تهران در سال ۱۳۵۶ بود و فعالیت های هنـری خود را از سال ۱۳۵۵ با گویندگی نمایش های رادیویی و بازی در نمـایش تلویزیونی آدمک مومی آغاز کرد. او در مرکز مطالعـات و هماهنگی فرهنگی شورای عالی فرهنگ و هنـر و فصلنامه فرهنگ و زندگی به عنوان ویراستـار، محقق و پژوهشگر مشغول بکار بود. ورود این هنرمند به عرصه سینمـا، در سال ۱۳۵۹ با فیلم: گفت هر سه نفرشان، به کارگردانی غلامعلی عرفان بوده است. در سال ١٣۶٩ و در نهمین جشنواره فیلـم فجر، سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن به خاطر درخشش در فیلم پرده آخر به وی اعطا شد. همچنین دیپلم افتخـار در هفتمین جشنواره فیلم فجر در سال ١٣۶٧، برای حضور در فیلم سرب به وی اهدا و در دهمین جشنواره فیلم فجر در سال ١٣٧۰ نیز از فریماه فرجامی بخاطر بازی در فیلـم نرگس تقدیر بعمل آمد. او سپس در فیلم های: خط قرمز، تیغ و ابریشم، اجاره نشین ها، بی پناه، سرب، مادر، پرده آخر، نرگس، راز گل سرخ، تماس شیطانی، بانی چاو، عشق گمشده، جوانمرد، ساغر، آب و آتش و زهر عسل ایفای نقش کرد. نقش‌آفرینی در سریال‌های: پهلوانان نمی میرند، ساخته حسن فتحی، خانه سبز، ساخته بیژن بیرنگ و مسعود رسام و راه سوم، از دیگر کارهای معروف اوست. مدتها پیش به علت بیماری از دنیای بازیگری فاصله گرفت و به علت بیماری آلزایمر سالها خانه نشین شد. آخرین حضور وی در دو دهه اخیر در تلویزبون، با سریال های: تنهاترین سردار، اثر مهدی فخیم زاده و روشن تر از خاموشی ساخته حسن فتحی و آخرین فیلم او نیز تله فیلم: کاغذ دیواری زرد در سال ۱۳۸۲ بوده است.
مصاحبه
خوشبختانه با خبر شدیم که این روزها از لحاظ جسمی و روحی اوضاع برای شما بسیار بهتر شده است. آیا فعالیتی هم در عرصه بازیگری داشته‌اید؟
در حال حاضر که مشغول بازی در پروژه خاصی نیستم و به کارهای شخصی‌ام می پردازم. البته پیشنهاداتی داده شده اما هنوز مشغول به کاری نشده ام و فقط پیشنهادات را بررسی می کنم.
طی این سالها کلاً در هیچ کاری حضور نداشتید یا نقش های که بازی کرده‌اید کمرنگ بودند؟
در سال‌های گذشته کم کار بوده ام اما جسته گریخته چندین کار را بازی کردم. اتفاقاً دو سال پیش آخرین بازی خود را در فیلم: نیم، به کارگردانی بهمن کامیار انجام دادم و بعد از آن هم در تله فیلمی به نام: عروسک‌خانه، به کارگردانی افشین هاشمی به ایفای نقش پرداختم. البته نقش‌ها آنقدر بزرگ نبود اما بیکار هم نبوده‌ام.
از نحوه اکران یا پخش این دو اثر اطلاعی دارید؟ نسخه‌ای از این اثر را به دستتان رسانده‌اند؟
در مورد اکران و یا پخش این دو اثر خبری ندارم. کسی هنوز با من تماس خاصی بابت دعوت در اکران نگرفته و بعید می دانم که به همین زودی‌ها اکران یا پخش شود. نسخه‌ای از این دو فیلم را هم به من نداده‌اند تا بازی خودم را ببینم.
چرا اینقدر کم کار شدید؟ آیا مشکل جسمی تنها دلیل این دوری بود؟
نه. تنها دلیل این اتفاق مشکل جسمی نبود. اتفاقاً طی این سالها پیشنهادات زیادی به من شده اما هیچکدام از آنها مرا جذب نکرده‌اند. من بازیگری نیستم که بخواهم در هر فیلمی بازی کنم. فیلمنامه برای من بسیار مهم است و دوست دارم در کاری بازی کنم که در شان و شخصیت بازیگری با کارنامه من باشد.
پس این روزها مشغول چه کاری هستید؟
گاهی فیلم می بینم. به تئاتر می روم و در برخی مراسم دعوت می شوم اما بیشتر اوقات در خانه مشغول مطالعه و استراحت هستم و وقت خود را با کتاب خواندن می‌گذارنم.
با این وجود فعلاً برنامه ای برای بازگشت به بازیگری ندارید؟
اتفاقا برعکس برنامه های زیادی دارم. پیشنهادات جدی در ماه های اخیر داشته‌ام و قرار است به طور قطع در دو فیلم جدید از مسعود کیمیایی و بهمن کامیار به ایفای نقش بپردازم. پروژه مسعود کیمیایی بسیار جدی است و به زودی در فیلم وی بازی می‌کنم.
این اتفاق همه را خوشحال می کند. اما آیا از لحاظ جسمی هم آماده این اتفاق هستید؟ می توانید نقش‌های سخت را بازی کنید؟
از لحاظ جسمی نسبت به گذشته بسیار بهتر شده‌ام و آمادگی پذیرش هر نقش و شخصیتی با هر سختی که باشد را دارم. می خواهم دوباره با بازی های متفاوت به سینما برگردم.
بازگشت دوباره شما به سینما برای بسیاری خوشایند است. چه چیزی دلیل اصلی بازگشت به بازیگری است؟
من عاشق سینما و بازیگری هستم و تشنه‌ام تا نقشی خاص و متفاوت به من پیشنهاد شود تا دوباره با قدرت به سینما بازگردم. نقش های کوتاه زیادی در این سالها بازی کردم اما حالا منتظر یک نقش جدی و متفاوت هستم. پیشنهاد کیمیایی می تواند همین اتفاق خاص برای من باشد. آخرین باری که امسال مصاحبه و یا گفت و گویی داشتم به نوروز و برنامه شبکه اول سیما بر می گردد و بعد از آن مصاحبه ای نداشتم.
در فضای مجازی صفحاتی به نام شما وجود دارد؟ آیا صفحه رسمی به نام خودتان دارید؟
من هیچگونه صفحه مجازی ندارم و اگر صفحه‌ای است توسط من یا همراهانم مدیریت نمی شود. من اصلاً دغدغه این اتفاقات و صفحات مجازی را ندارم. کلاً حوصله این جور کارها را ندارم.
مشغولیت شما در ماه های اخیر چه بوده است؟ آیا سینما را به طور جدی دنبال می کنید؟
این روزها خیلی کم به سینما می روم و اگر فیلم بسیار شاخصی باشد دنبال می کنم. آخرین بار فیلم فروشنده اصغر فرهادی را دیدم که به نظرم فیلم بسیار خوبی بود.
اوقاتی که در خانه می گذرانید چطور؟ رابطه‌تان با تلویزیون چگونه است؟
بیشتر اوقات در خانه هستم و گاهی تلویزیون تماشا می کنم. این روزها سریال گمشدگان را دنبال می کنم و به نظر سریال بسیار خوش ساختی است و مرا به تعقیب خود جذب کرده دوست دارم دوباره آن را ببینم.
نقش های متفاوت و گوناگونی در کارنامه شما وجود دارد. آیا نقشی هست که بیشتر از همه دوست داشته باشید؟
در میان آثاری که در آنها به ایفای نقش پرداختم مادر را خیلی دوست دارم. علی حاتمی مرد سالم و کاربلدی بود و بدون شک کار با حاتمی آرزوی هر بازیگری است. آرزویی که من به آن رسیدم.
به جز مادر چه نقش‌هایی را در خاطره خود نگه داشته‌اید؟
در واقع من اکثر کارهایم را دوست دارم چون همیشه سعی کرده‌ام که کار بد قبول نکنم اما در این میان مادر، سرب و نرگس بهترین تجربه های بازیگری من است.
برخورد مردم با شما چگونه است؟ با توجه به دوری از بازیگری هنوز شما را می شناسند؟
بله. نسل قدیم به خوبی با من آشناست. نسل دهه شصت و قدیمی همواره به من لطف دارند و پیگیر حضور من در سینما یا تلویزیون هستند اما نسل جدید آشنایی چندانی با من و کارهایی که کرده‌ام ندارد.
بازیگران قدیمی و همکارها از شما خبری می گیرند؟ رابطه‌تان با آنها چگونه است؟
از میان بازیگران نسل قدیم هم کسی دیگر به من سر نمی زند و توقعی از نسل جدید ندارم. سال‌های سال در سینمای ایران کار کردم و کارنامه قابل دفاعی دارم اما بعد از اینکه کم کار شدم هیچکس به من سر نزد و از این قضیه بسیار ناراحت هستم.
یعنی هیچکس طی این سالها از شما سراغی نگرفت؟
معدود هنرمندانی بودند که همواره به من لطف داشتند اما در کل اکثر دوستان و هنرمندان فراموشم کرده‌اند. بالاخره بازیگری که زندگی‌اش را در این راه گذاشته انتظاراتی دارد. انتظاراتی که هیچ وقت برآورده نشده‌اند.
چند وقت پیش دختر علی حاتمی به دیدارتان آمد؟ از آن دیدار کمی بگویید.
بله. لیلا حاتمی عزیز مدتی پیش به دیدار من آمد. بسیار به من لطف داشت و هنوز هم دارد و گه گاه به من سر می زند. آخرین باری هم که به ملاقاتم آمد اتفاق بسیار شیرینی بود زیرا سیمرغ بلورینش برای بهترین بازیگر نقش اول زن در فیلم رگ خواب را به من هدیه داد. البته آن موقع هم زیاد دوست نداشت این اتفاق خبری شود و به همین دلیل در سکوت این اتفاق افتاد.
تا چه زمانی باید منتظر حضور قدرتمند شما در سینما باشیم؟
من همواره ترجیح می دهم با توجه به سابقه کاری‌ام با کارگردانان بزرگ کار کنم و به همین خاطر شاید کم کار هستم و تا پیشنهاد خوب عجله‌ای برای بازگشت ندارم.
یعنی این دوری شما را اذیت نمی کند؟
بدون شک اذیت می کند و بی نهایت دلتنگ سینما هستم و برای بازی لحظه شماری می کنم ولی این باعث نمی شود هر کاری را قبول کنم و اگر کار خوب باشد در آن بازی می کنم.
ملاک های شما برای بازیگری چیست؟ یک نقش چه چیزی داشته باشد تا آن را بپذیرید؟
برای قبول یک نقش بسیاری از ملاک ها را برای خودم در اولویت می‌گذارم. نقش خوب، دستمزد کافی دو عامل مهم هستند اما مهم‌ترین اتفاق این است که با چه کسی کار کنم.
شخصیت عمومی یک بازیگر در جامعه تا چه اندازه به نقش هایش مربوط است؟
از نظر من انتخاب نقش باید مهم ترین دغدغه یک بازیگر باشد. نقش باید به نحوی انتخاب شود که به شخصیت یک بازیگر لطمه‌ای وارد نکند. برای من به شخصه این اتفاق بسیار مهم است که با بازی در هر نقشی شخصیت خود را زیر سوال نبرم.
آیا آرزویی وجود دارد که هنوز در عرصه بازیگری به آن نرسیده باشید؟
من بازیگری را دوست دارم اما آرزوی بزرگی نیست که در سینما به آن نرسیده باشم. بیشتر از آرزو به اتفاقات ویژه فکر می کنم. به عنوان مثال به تازگی پیشنهاد ویژه‌ای داشته‌ام و قرار است در فیلمی با لیلا حاتمی همبازی شوم.
پس باید منتظر حضور قدرتمند شما در سینما و بازیگری باشیم؟
تمام تلاشم را می کنم تا با بهتر شدن شرایط جسمی‌ام دوباره با چند کار خوب و قوی به سینما و بازیگری برگردم. پیشنهادات خوبی شده و منتظر اتفاقات بزرگی هستم.
سینمـا
۱۳۹۴ – نیم
۱۳۸۲ – کاغذدیواری زرد
۱۳۸۱ – زهر عسل
۱۳۷۹ – آب و آتش
۱۳۷۶ – ساغر
۱۳۷۵ – جوانمرد
۱۳۷۵ – عشق گمشده
۱۳۷۴ – بانی چاو
۱۳۷۱ – تماس شیطانی
۱۳۷۱ – راز گل سرخ
۱۳۷۰ – نرگس
۱۳۶۹ – پرده آخر
۱۳۶۸ – مادر
۱۳۶۷ – سرب
۱۳۶۵ – بی پناه
۱۳۶۵ – اجاره نشین‌ها
۱۳۶۴ – تیغ و ابریشم
۱۳۶۰ – خط قرمز
۱۳۵۹ – گفت هر سه نفرشان
تلویزیون
۱۳۶۷ – بخش چهار جراحی
۱۳۷۵ – بانی چاو
۱۳۷۶ – پهلوانان نمی‌میرند
۱۳۷۷ – خانه سبز
۱۳۷۷ – راه سوم
۱۳۷۷ – گل منگلی
۱۳۷۹ – روشن‌تر از خاموشی
۱۳۷۵ – ۱۳۷۸ – ولایت عشق
۱۳۸۲ – کاغذ دیواری زرد
۱۳۸۲ – فرمان(مجموعه تلویزیونی)
تئاتر
– آدمک مومی
– آن شب که تورو زندانی بود
– الموت
– بیا تا گل برافشانیم
– دادگاه نورنبرگ
– پیروزی در شیکاگو
– تراژدی کسری
– چمدان
– شاهزاده و گدا
– عنکبوت
– فیزیکدان‌ها
– همه پسران من
گویندگی
گویندگی در کاست: آفریقا – اثر مشترک از پرتو اشراق و ناصر آقایی
جوایز
۱۳۶۹ – نهمین جشنواره فیلم فجر – بهترین بازیگر نقش اول زن برای پرده آخر
۱۳۶۷ – هفتمین جشنواره فیلم فجر – دیپلم افتخار برای سرب
۱۳۷۰ – دهمین جشنواره فیلم فجر – تقدیر بخاطر بازی در نرگس
