● محل تـولد: تهـران
● درگـذشت: ۲۱ شهریور ۱۳۹۷ در تهران

زندگی‌نامه، آثـار و سوابق هنری
او با نام کامل حسین عرفانی پارسایی، متولد ۱۳۲۱ در محله سلسبیل تهران، از بزرگترین دوبلورها و گویندگان ایران بود. وی در دوران دبیرستان، کار تئاتر را آغاز کرد. شروع به کار او در دوبله، از سال ۱۳۴۰، یعنی در سن ۱۹ سالگی و در استودیو دماوند بود. دورانی که به قول عرفانی هر کسی وارد کار هنر شد ماندگار شد: “در دهه چهل و پنجاه در تمام زمینه های هنری چه موسیقی چه نقاشی و چه دوبله هر کسی وارد شد ماندگار شد.” او در سن نوزده سالگی به علی کسمایی در استودیو مولن روژ معرفی شد. پس از مدتی نزد احمد رسول‌زاده رفت و در فیلم: پروفسور کم‌حافظه، به کار گویندگی پرداخت. احمد رسول‌زاده با دیدن توانایی‌های وی او را به عنوان یکی از دوبلر خوب آینده برشمرد. پس از کار در استودیو مولن روژ به استودیو شهاب رفت. در سال‌های بعد با مدیران دوبلاژ بسیاری از جمله عطاءالله کاملی آشنا شد و در نخستین نقش اول خود به جای اورسن ولز صحبت کرد. شادروان عرفانی، بیش از پنج دهه به گویندگی پرداخت. پرکار و پر انرژی بود و متنوع کار می کرد طوری که وزنه ای در دوبله ایران محسوب می شد. عرفانی یک صداپیشه نقش اول‌ و برجسته در تاریخ دوبله ایران بود، انتخابی مناسب برای گویندگی به جای شخصیت‌های سرشناس نقش اول مرد فیلم‌های پرآوازه که بخاطر تیپ گویی و صدای گسترده در سایر نقش‌ها نیز موفق عمل می کرد. گویندگی وی به جای ستارگانی چون: همفری بوگارت(در فیلم‌های شاهین مالت و کازابلانکا) و مردان میانسالی مانند: کلارک گیبل(در برباد رفته)، ویلیام هولدن و مارلون براندو، یادآور دوران درخشان دوبله در ایران است. گویندگی وی بجای سرژیو نیکولاسکو در مجموعه فیلم‌های کمیسر مولدوان در دهه شصت خورشیدی زبانزد بود و گویندگی به جای هفت نقش با بازی دیتر هالروردن در فیلم کمیک دی دی و ارثیه فامیلی، کاری استثنایی در دوبله ایران محسوب می‌شود. از آنجا که وی مجموعه فیلم‌های آرنولد شوارتزنگر را دوبله کرده بود به عنوان گوینده ثابت نقش‌های وی نیز شناخته شد. وی همچنین به جای بازیگرانی همچون ساموئل ال. جکسون و مورگان فریمن صحبت کرده بود. همسر وی، شهلا ناظریان، از اساتید دوبله، در بسیاری از کارهای بیادماندنی زنده‌یاد حسین عرفانی، همچون شاهین مالت و کازابلانکا ، گویندگی نقش اول زن را به عهده داشته‌است.

استاد حسین عرفانی، مدیریت دوبلاژ را از ۱۳۵۶ آغاز کرد. او با بیش از پنج دهه فعالیت، دوبلور بازیگرانی همچون اکبر عبدی در فیلم سفر جادویی، کاظم افرندنیا، جمشید هاشم پور، محمد برسوزیان و محمد مطیع بوده است. صداپیشگی به جای همفری بوگارت از مهمترین فعالیت‌های عرفانی در عرصه دوبله است و در فیلم‌هایی چون سراسر شب، داشتن و نداشتن، گذرگاه تاریک، دست چپ خدا، کی لارگو، گنج‌های سیرا مادره به جای این بازیگر مطرح هالیوود صحبت کرده است. او به جای شان کانری در فیلم‌های هایلندر، اژدهادل (قلب اژدها)، صخره، یافتن فارستر، گذرگاه مارسی و هرچه سخت‌تر باشی زمین می‌خوری هم صداپیشگی کرده است. وی به عنوان دوبلور آرنولد شوارتزنگر، در فیلم‌های انتقام منصفانه، روز ششم، داغ سرخ، ترمیناتور (۱، ۲، ۳، ۵)، نقشه فرار، سابوتاژ، آخرین ایستگاه، بی‌مصرف‌ها (۱، ۲، ۳)، پاک‌کننده، غارتگر، تلفات جانبی، یادآوری مطلق، آخرین حرکت قهرمان، کماندو به جای او صحبت کرده است. صدای حسین عرفانی بجای جهانگیر فروهر در نقش نایب تیمور خان، مفتّش تأمینات، در سریال دایی جان ناپلئون نیز در خاطره‌ها مانده است. همچنین ایفای نقش تاثیرگذار و جذاب وی در سریال تلخ و شیرین و در نقش خسرو، در قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، همیشه در ادهان ببیندگان سریال جاودانه خواهد ماند.

شادروان حسین عرفانی، شوخ‌طبع، گشاده‌رو، بسیار باشخصیت، و دوست داشتنی بود. وجود او در محیط کار باعث شادی همه می‌شد. وی در سال ۱۳۶۱ با شهلا ناظریان از دیگری دوبلور های مشهور ایرانی ازدواج کرد؛ که ثمره آن دو دختر به نام‌های مهسا و رستا است، مهسا، کار والدین خود را پیگیری کرد و هم‌اکنون در حوزه دوبله فعالیت دارد؛ اما رستا در رشته تغذیه تحصیل کرده و در این رشته مدرک دکترا دارد.

بـازیگری
تلـویزیون
سال ساخت / عنوان / در نقش / کارگردان
۱۳۵۳ – تلخ و شیرین / خسرو – منصور پورمند
۱۳۹۴ – بیمار استاندارد / خودش – سعید آقاخانی
۱۳۷۱ – تهران ساعت ۲۰ – احمد شیشه گران
۱۳۹۶ – عالیجناب (مجموعه نمایش خانگی) / جلال صفاریان – رقیب انتخاباتی دکتر ملک

سینما
سال ساخت / عنوان / در نقش / کارگردان
۱۳۴۱ – زمین تلخ / خسرو پرویزی
۱۳۵۶ – عشق و خشونت / معلم روستا – رضا صفایی
۱۳۵۶ – حرمت رفیق / عباس کسایی
۱۳۵۷ – با عشق مردن / اکبر صادقی
۱۳۶۰ – سیم خاردار / مهدی معدنیان
۱۳۷۱ – خوش خیال / مهران تأییدی
۱۳۸۰ – شب بخیر غریبه / علی عسگری

صداپیشگی
خـارجی
سال سخت / شخصیت / بازیگر / نام اثر / کارگردان
۱۹۳۸ – مارک بریدن / همفری بوگارت – دارالتادیب – لوییس سیلر
۱۹۳۹ – رت باتلر / کلارک گیبل – بربادرفته مدیر دوبلاژ: خسرو خسروشاهی – ویکتور فلمینگ
۱۹۴۱ – سم اسپید (کارآگاه) / همفری بوگارت – شاهین مالت – جان هیوستون
۱۹۴۱ – جان دو / گری کوپر – ملاقات با جان دو – فرانک کاپرا
۱۹۴۲ – ریک بلین / همفری بوگارت – کازابلانکا – مدیر دوبلاژ: سعید شرافت – مایکل کورتیز
۱۹۴۲ – گلاوز داناهیو / همفری بوگارت – سراسر شب – وینسنت شرمن
۱۹۴۴ – ژان / همفری بوگارت – گذرگاهی به سوی مارسی – مایکل کورتیز
۱۹۴۶ – فیلیپ مارلو / همفری بوگارت – خواب بزرگ (خواب ابدی) – هاوارد هاکس
۱۹۴۶ – آقای جاگرز / فرانسیس سولیوان – آرزوهای بزرگ – دیوید لین
۱۹۴۷ – وینسنت پری / همفری بوگارت – گذرگاه تاریک – دلمر دیوز
۱۹۵۱ – کاپیتان هوراشیو / هورن بلوئر – گریگوری پک -کاپیتان هوراشیو – رائول والش
۱۹۵۲ – اتللوی مغربی / اورسن ولز – اتللو – اورسن ولز
۱۹۵۵ – جیمز کارمودی / هامفری بوگارت – دست چپ خدا – ادوارد دمیتریک
۱۹۵۶ – نقاش / ژان گابن – عبور از پاریس – کلود اوتان لارا
۱۹۵۹ – فیلیپ وندام / جیمز میسون – شمال از شمال غربی – آلفرد هیچکاک
۱۹۶۲ – فلچر (افسر نیروی دریایی) / مارلون براندو – شورش در کشتی بونتی – لوئیس مایلستون – کارول رید
۱۹۶۲ – لورنس / پیتر اوتول – لورنس عربستان – دیوید لین
۱۹۶۵ – ریش قرمز / توشیرو میفونه – ریش قرمز – اکیرا کوروساوا
۱۹۶۵ – قوبلای خان / آنتونی کوئین – ماجراهای شگفت انگیز مارکوپولو – رائول لوی – دنیس دلا پاته‌لیه
۱۹۷۴ – کمیسر مولدوان / سرژیو نیکولاسکو – کمیسر متهم می‌کند – سرژیو نیکولاسکو
۱۹۷۶ – مکس شوماخر / ویلیام هولدن – شبکه – سیدنی لومت
۱۹۷۷ – مایلز هندون / الیور رید – شاهزاده و گدا – ریچارد فلایشر
۱۹۷۹ – کلانتر / باد اسپنسر – کلانتر و گمشده فضایی – میشل لوپو
۱۹۸۰ – کمیسر مولدوان / سرژیو نیکولاسکو – انتقام – سرژیو نیکولاسکو
۱۹۸۱ – بودن (کارلوس براون) / آلن آتری – عملیات مرداب – والتر هیل
۱۹۸۲ – دکارد / هریسون فورد – بلید رانر (تیغ رو) – دوبله اول – ریدلی اسکات
۱۹۸۳ – کمیسر / مولدوان / سرژیو نیکولاسکو – دوئل – سرژیو نیکولاسکو
۱۹۹۱ – ترمیناتور / آرنولد شوارتزینگر – نابودگر ۲ (روز داوری) -جیمز کامرون
۱۹۹۲ – کریستف کلمب / ژرار دوپاردیو – فتح بهشت – ساخته ریدلی اسکات
۱۹۹۴ – جولز وینفیلد / ساموئل ال. جکسون – داستان عامه پسند – کوئنتین تارانتینو
۱۹۹۴ – ویل راندل / جک نیکلسون – گرگ – مایک نیکولز
۱۹۹۴ – الیس (رد) / مورگان فریمن – رستگاری در شائوشنگ – فرانک دارابونت
۱۹۹۸ – ژان والژان / لیام نیسون – بینوایان – بیل آگست
۱۹۹۹ تا ۲۰۰۳ – مورفیوس / لارنس فیشبرن – ماتریکس – سه‌گانه – واچوفسکی‌ها
۲۰۰۱ تا ۲۰۰۳ – گاندولف / ایان مک کلن – ارباب حلقه‌ها – سه‌گانه – ایان مک‌کلن
۲۰۰۹ – ماندلا / مورگان فریمن – شکست ناپذیر – کلینت ایستوود
۲۰۱۰ – زئوس / لیام نیسون – نبرد تایتان ها – لویس لتریر
۲۰۱۰ – کلانتر / جف بریج – شهامت واقعی – اتان کوئن – جوئل کوئن
۲۰۱۲ – ۲۰۰۵ – لوشیوکس فاکس / مورگان فریمن – بتمن شوالیه تاریکی – سه‌گانه – کریستوفر نولان

نقش‌هـا
– همفری بوگارت / مکافات – داشتن و نداشتن – کی لارگو
– اورسون ولز / بیگانه – استرلیتز
– مارلون براندو / سوپرمن – امتیاز
– جیمز کاگنی / پناهگاه
– گری کوپر / آنها به کوردورا آمدند
– آنتونی کوئین / باد سخت در جامائیکا – استرادیواری – گوتی
– هنری فوندا / شهری در آتش
– چارلتون هستون / سرگرد دندی – آلاسکا – بولینگ برای کلمباین
– ویلیام هولدن / پل رودخانه کوای – آسمانخراش جهنمی – ۲۱ ساعت در مونیخ،- وقتی زمان به پایان رسید (آخرین روز دنیا)
– مل فرر / اسیر اهریمن
– برایان دانلوی / جلادان نیز می‌میرند
– الیور رید / عمر مختار
– شان کانری / هایلندر – اژدهادل (قلب اژدها) – صخره – یافتن فارستر – گذرگاه مارسی – هرچه سخت‌تر باشی زمین می‌خوری
– توشیرو میفونه / ابله، یوجیمبو
– رابرت شاو / مردی برای تمام فصول – نیش
– کرک داگلاس / قهرمانان تلمارک – دوبله دوم
– مایکل کین / عقاب‌ها فرود آمدند – دوبله اول
– ژوزف کاتن /. فرودگاه ۷۷
– رابرت دنیرو / برخی از فیلم‌ها
– ژان پل بلموندو / حرفه‌ای – طغیانگر – تکتاز – ولگرد وحشی – شانسی برای دونفر
– الک گینس / جنگ ستارگان ۴ ، ۵ ، ۶
– سیلوستر استالونه / قاضی درد – تاکسی ۳ – زندان – فیلم ۱۹۸۹
– باد اسپنسر / جدال در ریو
– ایان مک‌کلن / مجموعه فیلمهای مردان ایکس – سه‌گانه هابیت
– دیتر هالروردن / دیدی می‌تازد – دیدی مشابه آقای رئیس – دیدی و جاسوسان – کارشناس – هری عزیز
– دنزل واشینگتن / هفت دلاور
– ژرارد دی پاردیو / انتخاب اسلحه
– هریسون فورد / در مورد هنری
– فرانسوا پریه / سامورایی
– جیمز کابرن / هفت دلاور – دوبله دوم
– خیم توپول / ویولون‌زن روی بام
– کوین اسپیسی / محرمانه لس آنجلس
– جابای هات / جنگ ستارگان
– اندی سرکیس / انتقامجویان: عصر التران – جنگ ستارگان: نیرو برمی‌خیزد
– دنی گلاور ./ اره – غارتگر ۲ – قطار شب – اسلحه مرگبار (۱، ۲، ۳، ۴) – تک‌تیرانداز
– آلن بیتس / هملت
– کلیف رابرتسون / سه روز کندور
– وینگ ریمز / انیمال ۲ – مأموریت غیرممکن ۲ و ۳ – شمار کشتگان
– تامی لی جونز / جی‌اف‌کی – فراری – مردان سیاه‌پوش (۱، ۲، ۳) – از وهم تا وحشت
– آلبرت فینی / قتل در قطار سریع‌السیر شرق(دوبله اول) – ماهی بزرگ
– دونالد ساترلند / حالا نگاه نکن
– ریچارد آتن‌بورو / فرار بزرگ
– جو دان بیکر / لبهٔ تاریکی – چارلی واریک
– دواین جانسون / سریع و خشمگین ۶ – سریع و خشمگین ۷ – سریع و خشمگین ۸ – جی. آی. جو: تلافی – رمپیج – اطلاعات مرکزی
– ساموئل ال. جکسون / پالپ فیکشن – تریپل اکس: دولت متحد – مربی کارتر – انتقام‌جویان – کاپیتان آمریکا: سرباز زمستان – انتقام‌جویان: عصر اولتران – کینگزمن: سرویس مخفی – هشت نفرت‌انگیز – کونگ: جزیره جمجمه – جانگوی آزاد شده – محافظ مزدور
– ایمن زیدان / مدیر کل
– جیم کری / سرگذشت ناگوار
– آلفرد مولینا / مرد عنکبوتی ۲
– توماس هیدن چرچ / مرد عنکبوتی ۳
– جیمز دان / تحت تعقیب
– جف بریجز / مرد آهنی۱ – سیبیسکوت
– سانجی دات / مونا قلدره – پسر سردار – ده – محبوبه – نافرمان – ده بالاتر از نه – رنگ شادی
– بومان ایرانی / سه احمق
– ریشی کاپور / جلوه عشق – خانه شلوغ ۲ -نصیب
– راج کاپور / دیوانه
– بازرس تارکونی / سریال مأمور انتقال
– پروفسور کیم سانگ چئول / بیمارستان چونا
– راجش کانا / گلستان
– شخصیت زئوس / هرکول
– استاد اسپلینتر / سریال کارتونی لاکپشت‌های نینجا

ایـرانی
– جمشید مشایخی / ماه عسل، سراب
– جهانگیر فروهر / دایی جان ناپلئون – ماموریت آقای شادی
– داوود رشیدی / تفنگدار
– فرامرز قریبیان / گوزن‌ها
– ایرج قادری / نقره داغ، میعادگاه خشم، غلام ژاندارم
– احمد قدکچیان / خاک و خون
– فتحعلی اویسی /ریجانه
– محمد مطیع / آوار – گردباد – هزاردستان
– کامران باختر / افعی
– محمدعلی کشاورز / طائل
– عنایت بخشی / یوزپلنگ – بالاش
– بهروز وثوقی / کاروان ها
– بهزاد رحیم خانی / گریز از مرگ
– بهمن مفید / داش‌آکل – خاطرخواه
– کاظم افرندینا / کفش های میرزا نوروز – خبرچین – هشت بهشت – سفیر
– منوچهر اولیایی / سازمان ۴
– حسین گیل / سفر سنگ – سراب
– جمشید هاشم پور / دشمن – خط قرمز
– محمد بانکی / شاهین طلایی
– جمشید هاشم‌پور / دشمن
– پیمان برازنده / پایگاه جهنمی
– محمد برسوزیان / چشم شیطان
– همایون / بابا شمل
– رضا بیک ایمانوردی / برای که قلب‌ها می تپد
– سیاوش تهمورث / تشکیلات
– عنایت ا… شفیعی / معما
– علی ثابت فر / کانی مانگا
– اکبر عبدی / سفر جادویی – روز فرشته
– سیامک انصاری / جرم
– رضا سعیدی / روایت عشق

پویـانمایی
– سرهنگ هاتی / کتاب جنگل(سردسته فیل ها)
– بمبی – گوزن بزرگ (پدر بمبی)
– کاپیتان نمو – بیست هزار فرسنگ زیر دریا
– جمشید – ضحاک مار دوش
– سفل / فیلشاه
– رابین هود (دوبله اول – به جای رابین هود)
– غلام تکثیر
– جالی – لوک خوش شانس
– افسانه توشیشان

رادیـو
حضور و همکاری در برنامه صبح جمعه با شما در دهه ۱۳۶۰

مسابقه
سال ساخت / عنوان / شبکه / در نقش / کارگردان
۱۳۹۵ – خانواده باحال / شبکه نسیم – علی هنرور
۱۳۹۶ – خندوانه / استندآپ کمدی – رامبد جوان
۱۳۹۵ – جادوی صدا /شبکه سه – داور – احمد حسینخانی
۱۳۷۷ – مسابقه تلویزیونی تلاش / شبکه یک – داور – حسین فردرو