● محل تـولد: تهـران
● درگـذشت: ۲۴ اسفند ۱۳۸۴ در تهران
زندگینامه، آثـار و سوابق هنری
وی در خیابان ری، در تهران، به دنیا آمد و اصالتا اهل اصفهان بود. برادرانش، محمد و علی اکبر تجویدی، از نقاشان فقید ایران بودند. وی آموختن موسیقی را از کودکی نزد پدرش، هادی خان تجویدی آغاز کرد. پدر ایشان در نقاشی از شاگردان طراز اول کمال الملک و در موسیقی از شاگردان مستعد درویش خان بود. او در دوران نوجوانی وارد پیشاهنگی شد. علی تجویدی یادگیری فلوت و نت نویسی را نزد ظهیرالدینی آموخت و از ۱۶ سالگی به یادگیری ویولن نزد آقای سپهری پرداخت. بعد از مدتی، برای تکمیل دوره اش به مدت ۲ سال، از محضر حسین یاحقی بهره برد. پس از مدتی علی تجویدی به کلاس استاد ابوالحسن خان صبا رفت و مدت ۸ سال نزد ایشان به آموختن ویلن و سه تار پرداخت. بعد از این دوران بنا به توصیه استاد صبا، برای تکمیل تکنیک نواختن ویولن و آشنایی با موسیقی غرب، چند سالی را با ملیک آبراهیمیان و بابگن تامبرازیان تمرین کرد. پس از آن با راهنمایی صبا، به محفل هنری محمد ایرانی مجرد راه یافت و با بسیاری از هنرمندان بزرگ آشنا شد و از خرمن هنر استادان گرانقدری چون: محمد ایرانی مجرد، اسماعیل قهرمانی، سید حسین طاهرزاده و رکنالدین مختاری که به آن محفل رفتوآمد داشتند، بهره برد. او یکی از برجستهترین شاگردان استاد صبا بود و در غیبت ایشان کلاس استاد را اداره میکرد. او استاد چیرهدست ویولن بود و سالها در هنرستان موسیقی در رشته ویولن تدریس میکرد. استاد صبا معتقد بود؛ تحویدی باید برای استحکام انگشتان و آرشه و آشنایی با متدگام های قطعات موسیقی غربی، چند سالی را نزد استادان اروپایی دوره ببیند. بر همین اساس، برای تکمیل هنر موسیقی، به مدت چند سال به مطالعه در زمینه هارمونی و ارکستراسیون نزد هوشنگ استواری پرداخت و پس از گذراندن این دوران خود شخصاً برای ارکستر بزرگ آهنگ هایی تنظیم و اجرا کرد.
استاد علی تجویدی، در نوازندگی سبک منحصر به فردی داشت. قدرت آرشه و تکنیک برجسته او در بکارگیری از ظرائف موسیقی کلاسیک مثل: پوزیسیون های بالا تا نزدیک خرک و آرشه پرانی های مخصوص و پزیکاتو و استکاتو، تحسین برانگیز بود. وی علاوه بر نبوغ در نوازندگی، آهنگسازی قابل نیز بود و ترانه های ماندگاری ساخت و با هنرمندان نامدار همکاری کرد. او علاوه بر ساخت ملودی، در ترانه سرایی نیز تبحر داشت. رفتم که رفتم، شاید اگر امشب رود و بسیاری دیگر در زمره کارهای ارزشمند استاد تجویدی هستند.
وی در رشته ادبیات فارسی تحصیل کرد و در نزد استاد صبا، آموختن ویولن ایرانی را ادامه داد و بعد از مدتی خود در کنار استاد صبا به آموزش ویولن پرداخت که سمت استاد یاری را به عهده داشت. این روند تا بعد از مرگ استاد صبا ادامه داشت. او بعد از فوت استاد صبا، سمت استادی را در هنرستان عالی موسیقی ملی به عهده گرفت. وی سپس اقدام به نوشتن یکی از دستگاههای موسیقی ایرانی بر اساس بداهه نوازی که خود میتکر آن بود، کرد که اثری ارزشمند و خدمتی بزرگ در موسیقی ملی و اصیل ایران است. پس از پیروزی انقلاب، وی فعالیت قابل توجهی نداشته است. بنا به گفته خود، او از جمله هنرمندانی بود که در سالهای ابتدایی پس از انقلاب، سازهای خود را شکستند. او در سالهای پایانی عمر، بسیار کم کارشده بود و تنها کاری مشترک با علیاصغر شاهزیدی و تصنیفی با صدای محمدرضا شجریان به مناسبت آغاز به کار ارکستر ملی ایران اجرا کرد.
مشهورترین آثـار
زندهیاد استاد علی تجویدی را میتوان بهترین تصنیفساز تاریخ ایران نامید. بیشتر آهنگهای ایشان، از یه یادماندنیترین آهنگها هستند.
– وفا با تو ای مه روا نبود – شور
– دیدی که رسوا شد دلم – دشتی
– کو یاری تا به دیارم برساند – چهارگاه
– عاشق شیدا من واله و رسوا من – اصفهان
– چه خوش سوزی ای عشق – دشتی
– عشق خود حاشا مکن – سه گاه
– از برت دامن کشان رفتم ای نامهربان – شوشتری
– می گذرم ز برای تو از جان می گذرم – چهارگاه
– آشفته حالی – شور
– آتشین روی و سیمین تنی – همایون
– رفتم و بار سفر بستم – دشتی
– خاطره یک شب – چهارگاه
– سنگ خارا – بیات کرد
– آمد آمد با دلجویی – اصفهان
– کودکی – مرکب خوانی
– آتشی ز کاروان به جا مانده – شور
– قسمت من – سه گاه
– سفر کرده – چهارگاه
– بازگشته – اصفهان
– بگو که هستی بگو – شور
– بدرقه – افشاری
– ای بهار من – چهارگاه
– مرا عاشقی شیدا – سه گاه
– چه می شد رها بودم – شوشتری
– آرزو گم کرده – دشتی
-سرگردان – اصفهان
– بگذشته – اصفهان
– از ما گذشت – چهارگاه
– سوز و ساز – سه گاه
– هستی سوز – ابوعطا
– صبرم عطا کن – سه گاه
– شبهای من – سه گاه
– یادت می آید – همایون
– جدایی – دشتی
– به پاس محبت – ماهور
– پشیمانم – همایون
– یاد کودکی – بیات اصفهان، سهگاه و شور
– آتش کاروان – شور
– بر تربت حافظ – سهگاه
– یاد من کن – ماهور
– بس کن – بیات اصفهان
– بازگشته – اصفهان
– مرا عاشقی شیدا – سهگاه
– نیایش (صبرم عطا کن) – سه گاه
– با دلم مهربان شو – سه گاه
– داد از دل – سهگاه
– آزاده – سهگاه
– رفتم – دشتی
– بگو چه کنم – ابوعطا
– میمیرم – نوا
– یادگار استاد (تکنوازی ویولن و سهتار)
– چرخ گردون – دشتی
– نمانده چرا – ابوعطا